Adana’da bir aile, yeni doğan bebeklerinden topuk kanı alınmasını reddetti. Bunun üzerine mahkeme, bebeğin sağlığının korunması ve üstün yararının gözetilmesi adına çocuğa kayyım atanmasına karar verdi.
Aile Topuk Kanına Karşı Çıktı, Mahkeme Müdahale Etti
Murat (40) ve Seda (35) Ç. çifti, 2.5 ay önce dünyaya gelen bebeklerinin topuk kanı testine tabi tutulmasına izin vermedi. Bunun üzerine Sağlık Bakanlığı konuyu mahkemeye taşıyarak ebeveynlerin bu tutumunun çocuğun sağlığını tehlikeye attığını belirtti. Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek geçici olarak amcasını kayyım olarak atadı.
Topuk Kanı Testi Neden Önemli?
Topuk kanı testi, yenidoğan bebeklerde erken dönemde fark edilemeyen genetik ve metabolik hastalıkların tespit edilmesi amacıyla uygulanıyor. Bu test,
- Fenilketonüri,
- Konjenital Hipotiroidi,
- Kistik Fibrozis,
- Galaktozemi,
- SMA gibi ciddi hastalıkların erken teşhisini sağlayarak tedaviye erken başlanmasını mümkün kılıyor. Uzmanlar, erken tanının bu hastalıkların ilerlemesini engelleyerek bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyümesine katkı sağladığını belirtiyor.
Hukuki Boyutu Ne?
İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Üyesi Avukat Kardelen Yarli, bu tür vakalarda mahkemelerin velayet hakkının kötüye kullanıldığını değerlendirerek müdahale ettiğini belirtti. Yarli, “Aileler, çocuklarına tıbbi müdahaleyi reddetme hakkına sahip mi?” sorusuna ise şu yanıtı verdi:
“Mevcut düzenlemeler ailelerin bazı durumlarda aşı yaptırmama hakkı olduğunu düşünmesine neden olsa da hukuki olarak çocuğun üstün yararı gözetildiğinde bu bir hak değil, kanunsal bir boşluk olarak görülmektedir.”
Sağlık Bakanlığı ve Mahkemeler Devrede
Benzer bir vaka Ankara’da da yaşanmış, ailesi tarafından tıbbi müdahale reddedilen bebek, beyin kanaması geçirerek yoğun bakıma alınmıştı. Çankırı İl Sağlık Müdürlüğü durumu mahkemeye taşımış ve 28 Ocak’ta sağlık tedbiri karısı verilmişti. Bu kararlar, ailelerin bilinçsiz tutumlarının çocukların hayatını riske atmaması adına hukuk sisteminin aktif rol oynadığını gösteriyor.
Toplum Bilinçlendirilmeli
Sağlık uzmanları, topuk kanı testinin ve aşıların reddinin son yıllarda artmasının sosyal medya üzerinden yayılan yanlış bilgilere dayandığını belirtiyor. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanı Yüksel Hakan Aydoğmuş, “Topuk kanı testini reddeden aile sayısı son yılda beş kat arttı.” dedi.
Çocukların Sağlığı Öncelikli Olmalı
Hukukçular ve sağlık uzmanları, bu tarz durumların çocukların sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiğini vurguluyor. Mahkemeler, çocukların yaşam hakkını korumak adına bu gibi vakalarda kayyım ataması yaparak tıbbi müdahalenin uygulanmasını sağlıyor.
Bu durum, ebeveynlerin sağlık konularında doğru bilgilendirilmesi gerekliliğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Toplumun bilinçlendirilmesi ve sağlık okuryazarlığının arttırılması, bu gibi vakaların önüne geçilmesinde kritik rol oynuyor.