Anadolu’nun en eski halk inançlarından biri olan Albastı, halk arasında “Al Karısı” olarak da bilinmektedir. Yıllardır aktarılan bu korku efsanesi genellikle doğum yapan kadınlar ve yeni doğan bebeklerle ilişkilendirilmektedir.
Albastı efsanesine göre, lohusa kadınları rahatsız eden kötü bir ruhtur. Rivayetlere göre, gece yarısı doğum yapan kadının odasına girer, nefesini keser, sağlığını bozar hatta ölümüne sebep olabilir. Bu nedenle Anadolu’nun pek çok köyünde lohusa kadınların yalnız bırakılmaması gerektiği inancı yaygındır ve koruyucu gelenekler uygulanmaktadır, başucuna kırmızı kurdele, makas veya Kur’an-ı Kerim konulması gibi.
Albastı genellikle halk hikayelerinde uzun saçlı, kırmızı elbiseli bir kadın şeklinde anlatılmaktadır. Bazı versiyonlarda ise insanın üzerine çöken görünmez bir gölge olarak betimlenmektedir. “Al” rengi, doğum ve kanla ilişkilendirildiği için bu figürün ayırt edici özelliği olarak kabul edilmektedir.
Uzmanlara göre Albastı inancı, aslında doğum sonrası dönemde yaşanan lohusa humması ve depresyon gibi tıbbi durumların doğaüstü güçlerle açıklanmasının bir yansımasıdır. Ancak bu efsane, Anadolu kültürünün önemli bir parçası olarak günümüzde bile varlığını sürdürmektedir.
Günümüzde bile bazı köylerde lohusa kadınların korunması için Albastı’ya karşı önlemler alınmaktadır. Albastı efsanesi, sadece korkutucu bir halk inancı olmanın ötesinde, Anadolu’nun sözlü kültür mirasının önemli bir örneği olarak yaşamını sürdürmektedir.