Anayasa Mahkemesi tarafından alınan bir karar, Türk Medeni Kanunu'nun "evlenen kadının kocasının soyadını alacağı" hükmünü iptal etti. Bu önemli karar, kadın hakları ve eşitlik mücadelesi bağlamında bir dönüm noktası olarak değerlendirilebilir. İptal edilen madde, evlenen kadının kocasının soyadını almasını düzenliyordu, ancak bu düzenlemenin cinsiyet temelli eşitsizlik yarattığına dair Anayasa Mahkemesi'nin değerlendirmesi sonucunda iptal edildi.
Anayasa Mahkemesi Kararı ve Süreç
Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesinin birinci cümlesini iptal ederek, TBMM'ye "kadın erkek eşitliğine uygun yeni bir düzenleme" yapması için 9 ay süre verdi. Bu süre 28 Ocak 2024'te doldu ve TBMM'nin yeni bir düzenleme yapması gerekiyordu. Ancak, konuyla ilgili düzenlemelerin, yeni bir yargı paketi içinde ele alınacağı öğrenildi.
Kadın Hakları Aktivisti: Nazan Moroğlu'nun Görüşleri
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü ve MEF Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Nazan Moroğlu, Anayasa Mahkemesi kararıyla ilgili önemli bir açıklama yaptı. Moroğlu, kadın soyadı konusunda 25 yıldır sürdürdüğü eşitlik mücadelesinin bu kararla önemli bir kazanım elde ettiğini ifade etti. Moroğlu, Anayasa'nın 41. maddesine vurgu yaparak, eşler arasında eşit haklara sahip olunması gerektiğini belirtti.
Yürürlük Tarihi ve Yasal Boşluk
Anayasa Mahkemesi kararının 28 Ocak 2024'te yürürlüğe girmesiyle birlikte, evlenen kadınların soyadı konusunda yeni bir dönem başladı. Moroğlu, TBMM'nin hala gerekli yasal düzenlemeyi yapmadığını ve bu nedenle 29 Ocak ve sonrasında evlenenler açısından yasal bir boşluk bulunduğuna işaret etti.
Soyadı ve Kişilik Hakkı
Moroğlu, soyadının kişilik hakkının temel bir unsuru olduğunu vurgulayarak, "Soyadının bu özelliğinin yasada sadece erkeklere tanınması, kadınlara karşı ayrımcılığa ve eşler arası eşitsizliğe yol açmaktadır" dedi. Anayasa Mahkemesi kararıyla birlikte, kadınların evlilikte kendi soyadlarını kullanma hakkı güçlenmiş ve dava açma zorunluluğu ortadan kalkmıştır.
Yeni Düzenleme İhtiyacı
Moroğlu, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararıyla Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesinin birinci cümlesinin Anayasa'ya aykırı olduğunu ve bu nedenle diğer maddelerde değişiklik gerektiğini belirtti. Çocuğun soyadı ve boşanma sonrası soyadı maddelerinde de değişiklik yapılması gerektiğini ifade eden Moroğlu, bu eşitlik paketinin geniş kapsamlı bir şekilde ele alınması gerektiğini savundu.
Anayasa Mahkemesi'nin Argümanı
İptal edilen Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesinin birinci cümlesi, kadınlar için cinsiyet temelli eşitsizlik yarattığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından eleştirilmiştir. Mahkeme, erkeklerin evlendikten önceki soyadlarını evlendikten sonra da kullanabildiği, ancak kadınların sadece kocasının soyadının önünde önceki soyadlarını kullanabileceği kurallarının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirtmiştir.
Anayasa Mahkemesi'nin bu önemli kararıyla birlikte, kadınların soyadı konusunda yeni bir dönem başlamıştır. Ancak, TBMM'nin yapması gereken yeni düzenleme henüz gerçekleşmemiştir. Kadın hakları savunucuları ve aktivistler, eşitlik ilkesinin tam anlamıyla sağlanabilmesi için geniş kapsamlı bir yasal düzenlemenin yapılmasını beklemektedir.
