Günümüzde televizyonlar, modern yaşamın vazgeçilmez parçalarından biri haline gelmiştir. Ancak bazen, ekranında ya da diğer bileşenlerinde beklenmedik arızalar meydana gelebilir. Bu gibi durumlar karşısında tüketicilerin hakları nedir? 5 yıl sonra arızalanan bir televizyonun, garanti süresi dolmuş olsa bile yenisiyle değiştirilmesi mümkün mü? İstanbul’da verilen son mahkeme kararı, bu sorulara yanıt arayan tüketiciler için önemli bir emsal oluşturuyor.
Televizyonun Arızalanması Durumunda Ne Yapılmalı?
İstanbul’da yaşayan Özer Hazıroğlu, 2017 yılında satın aldığı LCD ekran televizyonunun 5 yıl sonra arızalanması nedeniyle tüketici hakem heyetine başvurmuştu. Ekranda oluşan yatay ve dikey çizgiler, televizyonun işlevselliğini tamamen kaybetmesine yol açtı. Ancak, 2 yıllık garanti süresi geçtiği için firma televizyonu değiştirmedi. Bu durumda Hazıroğlu, avukatı Damlanur Kaya Uler aracılığıyla dava açtı. Mahkeme, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu’nu dikkate alarak, televizyonun yenisiyle değiştirilmesine karar verdi.
Hangi Durumda Ürün Yenisiyle Değiştirilebilir?
6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu, her ürün için bir kullanım ömrü belirler. Televizyonlar için bu süre 10 yıl olarak belirlenmiştir. Bu süre içinde arızalanan ürünlerde, kullanıcı hatası olmadığı takdirde “misliyle değişim” talep edilebilir. Bu durum, garanti süresi sona ermiş olsa bile geçerlidir. Hazıroğlu’nun davası, bu hükmün tüketiciler lehine nasıl işlediğini açıkça göstermektedir.
Garantisi Biten Ürünün Değişimi Mümkün Mü?
Birçok tüketici, ürün garanti süresi dolduğunda ürünün değiştirilemeyeceğini düşünmektedir. Ancak bu karar, garanti süresi dışında da tüketicilerin haklarının geçerli olduğunu ortaya koymaktadır. Mahkeme, ürünün arızasının kullanıcı hatasından kaynaklanmadığına ve ürünün 10 yıllık kullanım süresi içerisinde olduğuna karar vererek, yenisinin verilmesini emretti.
Tüketicilerin Hakları Nelerdir?
Tüketicilerin, ürünlerde yaşadıkları arızalar için yalnızca garanti süresi içinde değil, belirlenen kullanım ömrü süresince de hakları bulunmaktadır. Elektronik eşyalar için 10 yıl, beyaz eşya için de aynı süre geçerli olup, bu süre içinde oluşan ayıplı ürünlerde, ürünün değiştirilmesi mümkündür. Bu hak, tüketicilerin garanti süresi dışında da korunmasını sağlar.
Emsal Karar, Tüketiciler İçin Ne Anlama Geliyor?
Özer Hazıroğlu’nun davası, benzer sorunlarla karşılaşan diğer tüketiciler için önemli bir örnek teşkil etmektedir. Mahkeme kararının emsal niteliğinde olduğunu belirten avukat Damlanur Kaya Uler, “6502 Sayılı Tüketici Koruma Kanunu’na göre ürünlerin belirli bir kullanım ömrü vardır ve bu süre içinde arıza meydana geldiğinde, misliyle değişim talep edilebilir” diyerek, bu konuda daha fazla bilinçlenme çağrısında bulunmaktadır.
Garanti Süresinin Ötesinde Tüketici Hakları
Garanti süresi sona ermiş olsa bile, tüketicilerin ürünlerinin değiştirilmesi veya onarılması hakkı devam etmektedir. Bu hakkın kullanılması için kullanıcı hatası olmadığının ispatlanması gerekmektedir. Televizyon gibi elektronik ürünlerde, kullanım ömrü süresinin aşılmadığı ve arızanın kullanıcıdan kaynaklanmadığı durumlarda, üretici firma ya da satıcı tarafından ürün değişimi yapılabilir.
Bir üründe yaşanan arıza durumunda, tüketicilerin öncelikle garanti belgesini incelemeleri, kullanım ömrüne ve arızanın kullanıcı hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığına bakmaları önemlidir. Eğer arıza, garanti süresi dışında meydana gelmişse bile, kullanım ömrü dikkate alınarak talep edilecek değişim hakkı kullanılabilir. Özer Hazıroğlu’nun kazandığı dava, bu tür durumlarla karşılaşan diğer tüketiciler için bir rehber niteliği taşımaktadır.
Tüketicilerin ürün arızalarına karşı bilinçli olmaları ve haklarını doğru şekilde kullanmaları büyük önem taşımaktadır.
