CRP'nin Yükselmesine Neden Olan Durumlar
CRP, vücutta iltihaplanma olduğunda karaciğer tarafından üretilen bir proteindir. CRP, iltihaplanmanın bir belirtecidir, yani çeşitli koşullara, enfeksiyonlara, otoimmün hastalıklara ve kansere yanıt olarak yükselebilir. CRP seviyeleri, iltihabın başlamasından sonraki 24 saat içinde yükselir ve birkaç hafta veya hatta aylarca yükselebilir.
CRP seviyelerini yükseltebilecek durumlar, aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
Enfeksiyonlar: CRP seviyelerini yükseltebilecek en yaygın durumlar enfeksiyonlardır. Bakteriyel, viral ve mantar enfeksiyonları CRP seviyelerini yükseltebilir. Boğaz ağrısı, sinüzit, bronşit, zatürre, menenjit, Lyme hastalığı, tüberküloz ve HIV/AIDS gibi enfeksiyonlar CRP seviyelerini yükseltebilir.
Otoimmün hastalıklar: Otoimmün hastalıklar, vücudun kendi dokularına saldırdığı hastalıklardır. Romatoid artrit, lupus, sklerodarma, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi otoimmün hastalıklar CRP seviyelerini yükseltebilir.
Kanser: Tüm kanser türleri CRP seviyelerini yükseltebilir. Kan kanserleri, meme kanseri, prostat kanseri ve akciğer kanseri gibi kanserler CRP seviyelerini yükseltebilir.
Travma: Yanıklar, kırıklar ve ameliyat gibi travmalar CRP seviyelerini yükseltebilir.
Kalp hastalığı: Kalp hastalığı, CRP seviyelerini yükseltebilecek bir başka yaygın durumdur. Kalp krizi, inme ve koroner arter hastalığı gibi kalp hastalıkları CRP seviyelerini yükseltebilir.
Böbrek hastalığı: Kronik böbrek hastalığı CRP seviyelerini yükseltebilir.
Karaciğer hastalığı: Siroz ve hepatit gibi karaciğer hastalıkları CRP seviyelerini yükseltebilir.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH): Astım ve kronik bronşit gibi KOAH hastalıkları CRP seviyelerini yükseltebilir.
CRP Seviyelerini Etkileyen Diğer Faktörler
CRP seviyelerini etkileyebilecek diğer faktörler şunlardır:
Yaş: Yaşlandıkça CRP seviyeleri yükselebilir.
Cinsiyet: Kadınlarda CRP seviyeleri erkeklerden daha yüksek olabilir.
Etnik köken: Bazı etnik gruplarda CRP seviyeleri daha yüksek olabilir.
Sigara kullanımı: Sigara içenler, sigara içmeyenlere göre daha yüksek CRP seviyelerine sahip olma eğilimindedir.
Obezite: Obez bireyler, normal kilolu bireylere göre daha yüksek CRP seviyelerine sahip olma eğilimindedir.
Diyet: Doymuş yağ ve trans yağ açısından yüksek bir diyet CRP seviyelerini yükseltebilir.
Stres: Stres CRP seviyelerini yükseltebilir.
CRP Seviyelerinin Değerlendirilmesi
CRP seviyeleri, iltihaplanmanın bir belirteci olarak kullanılabilir. CRP seviyeleri, bir enfeksiyonun veya diğer bir iltihaplı durumun varlığını veya şiddetini değerlendirmek için kullanılabilir. CRP seviyeleri ayrıca kalp hastalığı riskini değerlendirmek için de kullanılabilir.
CRP seviyeleri, kan testi ile ölçülür. CRP seviyeleri genellikle 3 mg/L'nin altında kabul edilir. 3 mg/L'den yüksek CRP seviyeleri, iltihaplanmanın varlığını gösterebilir.
CRP seviyeleri, iltihaplanmanın bir belirteci olarak kullanılsa da, CRP seviyeleri tek başına bir teşhis için yeterli değildir. CRP seviyeleri yüksekse, doktorunuz altta yatan nedenin teşhisi için ek testler isteyebilir.
CRP Seviyelerinin Tedavisi
CRP seviyelerini yükselten altta yatan nedene bağlı olarak tedavi değişecektir. Enfeksiyonlara neden olan bakteri veya virüsler için antibiyotikler veya antiviral ilaçlar kullanılabilir. Otoimmün hastalıklar için immünosupresanlar kullanılabilir. Kanser için kemoterapi, radyasyon tedavisi veya cerrahi kullanılabilir. Kalp hastalığı için yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar veya cerrahi kullanılabilir.
