Hipofiz bezi, beyinde yer alan küçük bir bezdir. Hormonlar üretir ve salgılar. Vücuttaki birçok önemli fonksiyonu düzenlemekten sorumludur. Hipofiz bezi, hipotalamus adı verilen bir bölge tarafından kontrol edilir.
Hipofiz bezi, ön lob (adenohipofiz) ve arka lob (neurohipofiz) olmak üzere iki bölümden oluşur. Adenohipofiz, büyüme hormonu, prolaktin, tiroid uyarıcı hormon, kortizol, folikül uyarıcı hormon, luteinizan hormon ve diğer birçok hormonun üretiminden sorumludur. Neurohipofiz, oksitosin ve antidiüretik hormon (ADH) gibi hormonları depolar ve salgılar.
Hipofiz bezinin birçok nedeni olabilir, bunlardan bazıları şunlardır:
Tümörler: Hipofiz adenomları, hipofiz bezinde en sık görülen tümörlerdir. Bu tümörler genellikle iyi huylu olup büyüklüklerine ve hormon salgılamalarına bağlı olarak belirtilere neden olabilir. Nadir durumlarda, kanserli (malign) tümörler de gelişebilir.
İnflamasyon: Hipofiz bezinin iltihaplanması, hipofizitin bir sonucu olabilir. İnflamatuar süreçler bazen hipofiz dokusuna zarar vererek hormon üretimini etkileyebilir.
Radyasyon tedavisi: Beyin tümörleri veya baş-boyun bölgesi kanserlerinin radyasyon tedavisi, hipofiz bezine zarar verebilir ve hipofiz yetmezliğine yol açabilir.
Travma: Baş yaralanmaları veya beyin cerrahisi sonrası oluşan travmalar, hipofiz bezine zarar verebilir ve hormon üretimini etkileyebilir.
Hipofiz bezi sorunları tedavi edilebilir. Tedavi seçenekleri, sorunun nedenine ve semptomlara bağlı olarak değişir. Hipofiz tümörleri bazen ilaç tedavisiyle kontrol altına alınabilir. Büyük tümörler veya hormon düzenlemesi gerektiren durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Radyoterapi, tümörün küçültülmesi veya kontrol altına alınması için kullanılabilir. Hormon düzeylerinin dengelemesi için hormon replasman tedavisi de uygulanabilir.
Tedavi seçenekleri, bir endokrinolog veya nöroloğun değerlendirmesi ve önerileri doğrultusunda belirlenmelidir. Her durum özeldir ve tedavi planı kişiye özgü olmalıdır.
