Doktorunuzun istediği tetkikler arasında kreatinin değerini görebilirsiniz. Böbrek sağlığına dair önemli bir ipucu veren kreatinin nedir? Detaylar yazımızda…
- Kreatinin Düşüklüğü
- Kreatinin Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
- Kreatinin Normal Değeri Nedir?
- Kreatinin Testi
- İdrarda Kreatinin Düşüklüğü ve Yüksekliği
Kreatinin Nedir?
Kreatin nedir sorusunun yanıtını biraz daha detaylandıralım… Vücutta enerji metabolizması gerçekleşirken, kreatin fosfat adı verilen bir molekül kullanılır ve bu süreç sonucunda kreatinin üretilir. Kreatinin, böbrekler aracılığıyla kan dolaşımından süzülerek idrar yoluyla vücuttan atılır. Bu nedenle, kreatinin seviyeleri, böbreklerin işlevselliğini değerlendirmek için önemli bir göstergedir.
Kreatinin Ne İşe Yarar?
Kreatinin karaciğerde üretilir, kaslarda bulunur ve vücutta enerji oluşumu süreci sırasında oluşur. Aslında kreatinin, kandaki normal kas fonksiyonunun yan ürünü olan kimyasal atık bir üründür. Bu atık kasların normal olarak aşınması ve yıpranmasından kaynaklanır. Kreatinin böbreklerden süzülerek idrar yoluyla atılır. Öte yandan kreatin değerinin ölçümü böbrek sağlığı hakkında bilgi vermeye yarar.
Kas çokluğu kreatinin değeri üzerinde etkilidir. Hareket seviyesi, ilaçlar ve vücut yapısı da kandaki kreatinin değerini belirlemede rol oynar.
Normalde, kreatinin seviyeleri, kas kütlesi sabit kaldığı sürece bireyden bireye değişkenlik göstermez. Ancak, böbrek fonksiyonlarında bir bozukluk olduğunda, kreatinin seviyeleri kan dolaşımında artar. Bu, böbreklerin atık maddeleri filtreleme ve vücuttan uzaklaştırma yeteneğinin azaldığının bir işaretidir.
Kreatinin Düşüklüğü
Kreatinin Düşüklüğü Nedir? Kreatinin düşüklüğü de kreatinin yüksekliği gibi kan ve idrar testlerinde tespit edilebilir. Kreatinin düşüklüğü belirtileri kreatinin değerinin neden düştüğüne bağlı olarak değişir. Kreatinin düşüklüğünün nedenleri ve belirtileri ise şunlardır:
- Düşük Kas Kütlesi: Kas yoğunluğu kreatinin değerini doğrudan etkilediği için düşük kas kütlesine sahip olmak kreatinin değerlerinin düşmesinin bir nedeni olarak kabul edilir. Yaşa bağlı olarak kas yoğunluğunun azalması ile kreatinin değerlerinin düşmesi riski de artar. Yetersiz beslenme de düşük kas kütlesine neden olabilir. Bu nedenle kreatinin düşüklüğüne karşı beslenmenize özen göstermelisiniz. Myastenia gravis ve kas distrofisi gibi ciddi kas hastalıklarında kreatinin düşmesi muhtemeldir. Düşük kas kütlesine bağlı olarak düşen kreatinin belirtileri arasında kas ağrısı, kas sertliği, kas güçsüzlüğü ve harekette azalma yer alır.
- Aşırı Kilo Kaybı: Ciddi düzeyde yaşanan kilo kaybı kas kütlesinde de azalmaya neden olur. Bunun sonucunda kreatinin düşüklüğü kaçınılmazdır.
- Karaciğer Hastalıkları: Kötü karaciğer fonksiyonu kreatinin üretiminde etkilidir. Karaciğere bağlı gelişen kreatinin düşüklüğünde karın ağrısı, sarılık, karın şişmesi, solgunluk, katran rengi veya kanlı dışkı görülebilir.
- Aşırı Su Kaybı: Hamilelik, fazla su alımı veya bazı ilaçlar vücutta su kaybına neden olur. Bu durumda ise kreatinin değeri düşebilir.
- Hamilelik: Hamileyken böbreklere doğru kan akışı yükselir. Bu da kreatinin vücuttan atılmasını artırır. Gebelik süresince kandaki kreatinin seviyesi bu sebeple daha düşük seyreder.
Kreatinin Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Normal kreatinin değeri yaşa, cinsiyete ve vücut ölçüsüne göre değişkenlik gösterir. Kreatinin normal değeri kadınlarda ve erkeklerde farklıdır.
