Ketaminin tıbbi kullanımlarını ve yan etkilerini açıklıyor. Ketaminin anestezik olarak kullanıldığı durumlar ve özellikleri, farklı coğrafyalarda ve kültürlerdeki etkileri, ketaminin depresyon tedavisinde kullanımı ve buna dair çalışmalar hakkında bilgiler veriliyor. Ayrıca, ketaminin bağımlılık yapıcı özelliklerine de değiniliyor.
Prof. Dr. Salih Zoroğlu'nun ketamin kullanarak çocuk ve ergenlere yönelik iddialarıyla başlıyor. Zoroğlu'nun özel kliniğine başvuran çocuk ve ergenlere ketamin verdiği ve cinsel istismar iddialarıyla aileleri suçladığı belirtiliyor. Bu durum, tıbbi etik ve güvenilirlik konularında büyük bir endişe yaratıyor.
Ketamin, aslen 1960'larda hayvanlar için geliştirilen bir anestezi ilacıdır. Daha sonra ABD'de insanlarda da kullanılmaya başlanmış, özellikle askeri operasyonlarda anestezik ve ağrı kesici olarak tercih edilmiştir. Türkiye'ye ise 1980'lerde girmiş ve Dünya Sağlık Örgütü'nün temel ilaçlar listesine eklenmiştir.
Son yıllarda, ketamin kullanımı sadece ameliyathanelerde sınırlı kalmamış, ağır depresyon ve alkolizm tedavilerinde de seçenekler arasına girmiştir. ABD'de FDA, 2019'da 18 yaşın altındaki erişkin depresyon hastalarında burun yoluyla ketamin kullanımına onay vermiştir. Türkiye'de ise nazal ketamin spreyi, ağır depresyon tedavisinde kullanılmak üzere renkli reçete sistemine dahil edilmiştir.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı Prof. Dr. Ercan Türeci, ketaminin farklı katmanlarda etkili olduğunu belirtiyor. Diğer anestezikler beynin tüm katmanlarını etkilerken, ketamin sadece belirli katmanlarda etkilidir. Bu özelliğiyle hastanın bilinci kapanırken, solunum ve dolaşım sistemleri normal şekilde çalışmaya devam eder.
Ketaminin Afrika'da sık kullanılmasının nedeni, sınırlı olanakların bulunduğu bölgelerde hastaların çoğunun ketamine ihtiyaç duymasıdır. Ketamin, kısa süreli etkisi sayesinde kısa sürecek işlemler için tercih edilirken, damar yoluyla verilerek ameliyatın uzun süre devam etmesine olanak sağlar.
Ancak ketaminin bazı yan etkileri de bulunuyor. Nabız ve tansiyonu yükseltebilir, salgılanmayı artırabilir, hiperrefleksi yapabilir. En dikkat çeken yan etkisi ise halüsinasyonlar ve sanrılar gördürmesidir. Bu nedenle özellikle kadın hastalara ketamin verilirken dikkatli olunması önerilir.
Ketaminin depresyon tedavisinde kullanılan formu ise 's' ketamin olarak bilinir. Ancak bu kullanım henüz standartlaşmamıştır ve başarı oranlarıyla ilgili veriler sınırlıdır. Ayrıca, uzun süreli ve yüksek dozlarda kullanımının nörotoksik, psikoz eğilimli ve bağımlılık riski taşıdığı belirtilmektedir.
Ketaminin sokakta bağımlılık yapıcı özellikleri bulunduğu ve çeşitli isimlerle satıldığı ifade ediliyor. Bu bağımlılık yapan özelliği nedeniyle dikkatle kullanılması gerektiği vurgulanıyor.
