Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ABD Başkanı Donald Trump ile Budapeşte’de gerçekleştireceği zirve henüz kesinleşmemiş olsa da, planların hayata geçirilmesi için bazı engellerin aşılması gerekiyor. Putin’in Ağustos ayında Alaska’ya giderken ABD’nin özel izin verdiği “Uçan Kremlin” olarak adlandırılan özel uçağı, AB hava sahasına giriş yapamıyor. Dolayısıyla Putin, Budapeşte’ye gitmeyi tercih ederse, AB üyesi bir ülkenin hava sahasını kullanabilmek için özel izin alması gerekecek. Bu durum teknik olarak mümkün olsa da, denize kıyısı olmayan Macaristan’ın, Rus lider için ulaşılması en kolay yer olmadığı biliniyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, zirveyle ilgili olarak henüz kesin bir açıklama yapmadıklarını ancak iki liderin böyle bir toplantı yapma isteğinin olduğunu belirtti. Ancak, Putin’in Ukrayna’ya yönelik işgal emri vermesi sonrasında AB’nin yaptırımlarıyla karşı karşıya kaldığı ve birçok AB ülkesinin hava sahasını Rus uçaklarına kapattığı da unutulmamalı. Bu durumlar zorluklar yaratsa da, Macaristan’ın bu sorunları çözebileceğine inanılıyor. Ayrıca, Macaristan’ın ICC’den çekilme sürecinde olduğu da göz önünde bulundurulmalı.
Putin ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban, planlanan zirveyle ilgili daha önce telefonda görüşmüşler ve Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto da Putin’in ülkeye gelişini desteklediklerini açıklamıştı. AB’nin de zirveye engel olma olasılığı düşük görünüyor. Avrupa Komisyonu, Ukrayna için kalıcı bir barışa katkı sağlayacak her türlü görüşmeyi desteklediklerini belirtti ve Putin’e seyahat yasağı uygulanmadığını sadece mal varlıklarının dondurulduğunu vurguladı.
Rus liderin Budapeşte’ye ulaşımı konusunda ise bazı zorluklar mevcut. Putin, güvenliği sağlamak için özel uçağını kullanmak isteyecek ancak bu durumda AB ya da NATO üyesi bir ülkenin hava sahasından geçmek ve AB’nin Rus uçaklarına yönelik yasağını delmek için izin alması gerekecek. NATO da konuyu ulusal otoritelere yönlendirdi ve ülkelerin bu konuda onay verme olasılığı yüksek görülüyor.
Putin’in muhtemel rotası incelendiğinde, Ukrayna ve Polonya’nın geçişine izin verilmeyeceği anlaşılıyor. En doğrudan rota ise Karadeniz’in doğu kıyısından Türkiye’ye, oradan Bulgaristan’a ve ardından Sırbistan ya da Romanya üzerinden Macaristan’a geçmek olabilir. Ancak, bu rotanın oldukça uzun olduğu ve Putin’in kolay bir varış noktası bulma konusunda zorlanabileceği göz önünde bulundurulmalı.
Budapeşte’deki zirve, Putin’in AB içindeki en yakın müttefiki olan Viktor Orban ve uzun süredir tanıdığı Donald Trump için uygun bir fırsat olabilir. Ayrıca, gelecek bahar seçimleri öncesinde Orban’a siyasi açıdan avantaj sağlayabilir. Orban, zirve öncesinde Putin’i arayarak hazırlıkların devam ettiğini belirtti. Ancak, AB’nin Ukrayna’ya verdiği desteğe mesafeli durduğu ve Brüksel’in görüşmelere dahil olmayacağını açıkça belirtti. Avrupalı liderlerin, önümüzdeki hafta Brüksel’de yapılacak zirvede farklı bir tutum sergilemeleri bekleniyor.
