Menemen, adını İzmir’in Menemen ilçesinden alan ve 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bir kahvaltılık yemektir. Ana malzemeleri; domates, yeşil biber, yumurta ve zeytinyağıdır. Türkiye’nin en çok konuşulan ve bir o kadar da iştah kabartan mutfak tartışmalarından biri: Menemen soğanlı mı yapılmalı, yoksa soğansız mı? Bu mesele yalnızca bir yemek tercihi değil; aynı zamanda kültürel bir aidiyet ve damak alışkanlığı göstergesi haline gelmiş durumda. İşte bu çok konuşulan meselenin kökenleri, görüşler, uzman yorumları ve sosyal medyadaki yankılarıyla detaylı analizi.
Menemen, adını İzmir’in Menemen ilçesinden alan ve 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bir kahvaltılık yemektir. Ana malzemeleri; domates, yeşil biber, yumurta ve zeytinyağıdır. Ancak zamanla bu tarif çeşitli varyasyonlara uğramış, kimi tariflerde soğan, peynir, sucuk gibi eklemeler de yapılmıştır. Tarihi kayıtlara bakıldığında, Osmanlı mutfağındaki “Yumurta Salatası” benzeri tariflerle paralellik taşıyan menemen, Cumhuriyet dönemiyle birlikte daha yaygın hale gelmiş ve kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olmuştur.
Asıl tartışma noktası ise menemene soğan konulup konulmayacağıdır. Kimi damaklar için soğan, menemene derinlik katan bir aroma; kimileri içinse bütün uyumu bozan bir unsur. Tartışma o denli büyüktür ki, sosyal medya anketlerinden sokak röportajlarına, hatta siyasetçilerin demeçlerine kadar geniş bir yelpazeye yayılmıştır. Bazı kişiler, “Soğansız menemen sadece yumurtalı domatestir” derken, diğerleri “Soğan yemeği ağırlaştırır, sade hali menemenin ruhudur” görüşünü savunur.
Türkiye’nin farklı bölgelerinde menemen tarifleri çeşitlilik gösterir. Ege ve Akdeniz kıyılarında genellikle soğansız tercih edilirken, İç Anadolu ve Doğu bölgelerinde soğanlı menemen daha yaygındır. Bu tercihler genellikle aileden gelen alışkanlıklarla, bölgesel damak zevkleriyle bağlantılıdır. İstanbul gibi göç alan büyük şehirlerde ise her iki versiyonun da sıkça tüketildiği görülür. Restoranlar, menüde “soğanlı/soğansız” seçeneği sunarak müşterinin kararına bırakır.
Ünlü şeflerin çoğu, menemenin özgün tarifinin kişisel tercihe göre şekillenebileceğini savunur. Bazı şefler, yemeğin başında karamelize soğanın eklenmesinin domatesin asidik yapısını dengelediğini ve yemeğe tatlılık kattığını belirtir. Diğerleri ise, özellikle kahvaltıda tüketildiği için menemenin hafif ve sade kalmasının daha uygun olduğunu savunur. “Soğanlı menemen daha tok tutar ve öğle öğünü yerine geçebilir. Ancak geleneksel kahvaltı için hafif ve soğansız hali daha idealdir,” diyerek dengeyi sağlıyor.
Twitter, Instagram ve YouTube gibi platformlarda menemen konusu zaman zaman viral haline gelir. Ünlü fenomenler ve içerik üreticileri “soğanlı mı, soğansız mı?” anketleri düzenler, farklı tarifler dener ve izleyicilerle etkileşime girer. Yorumlar arasında kıyasıya tartışmalar yaşanır; bazı kullanıcılar soğanlı menemeni “ajansnet” olarak nitelerken, kimileri ise “gerçek lezzet” olarak görür. Hatta bazı restoranlar bu tartışmayı pazarlama stratejisine dönüştürüp, “tarafını seç” kampanyaları ile müşterilerin ilgisini çeker.