Bu test, soluk alıp verme sırasında meydana gelen akım ve volüm değişikliklerinin zamanın türevi olarak ölçülmesi temeline dayanır. Akciğer fonksiyon testi olarak da adlandırılan bu testler, akciğerlerinize giren ve çıkan hava miktarını, kanınıza taşınan oksijen seviyesini, efor sırasında akciğerlerinizin performansını ölçerek detaylı bilgiler sunar.
Solunum Fonksiyon Testi Neden Yapılır?
Solunum fonksiyon testi, çeşitli semptomlar veya ameliyat öncesi durumlar nedeniyle doktorlar tarafından talep edilir. Bu test sayesinde şu belirtilerle ilgili önemli bilgiler elde edilebilir:
- Göğüste sıkışma hissi,
- Balgamlı öksürük,
- Nefes darlığı,
- Nefes almada veya derin nefes almada güçlük,
- Nefes alıp verme sırasında hırıltı.
Solunum Testi Nasıl Yapılır?
Solunum fonksiyon testine hazırlık, testin doğru sonuçlar vermesi için önemlidir. Test öncesi alınacak önlemler şunlardır:
- Kullanılan solunum ilaçlarını test öncesinde kesmek,
- Rahat ve bol giysiler giymek,
- Test günü sigara içmemek,
- Ağır yemeklerden kaçınmak,
- Test öncesinde egzersiz yapmamak,
- Kahve ve çay tüketmemek.
Test sırasında ise burnunuz kapalı bir cihaza üflemeniz istenir. Spirometre adı verilen bu cihaz, soluduğunuz havanın giriş-çıkış hacmi ve hızını ölçer. Test sırasında doktorunuzun yönlendirmelerine uyarak normal veya derin nefes almanız, normal veya sert üflemeniz istenebilir.
Solunum Fonksiyon Testi Değerleri Kaç Olmalıdır?
Solunum fonksiyon testinin normal aralıkları, test öncesi yaşınıza, cinsiyetinize, boyunuza göre hesaplanır. Elde edilen değerler, belirlenen normal aralıklarla karşılaştırılarak yorumlanır. Test sonuçlarına dayanarak aşağıdaki değerler hakkında bilgi alabilirsiniz:
- Tidal Volüm (VT): Normal solunum sırasında alınan veya verilen hava miktarı.
- Dakika Hacmi (MV): 1 dakikada dışarı verilen toplam hava miktarı.
- Vital Kapasite (VC): Alabildiğiniz kadar nefes aldıktan sonra dışarı atılabilen toplam hava hacmi.
- Fonksiyonel Rezidüel Kapasite (FRC): Normal bir şekilde nefes verdikten sonra akciğerlerde kalan hava miktarı.
- Rezidüel Volüm (RV): Verebildiğiniz kadar nefes verdikten sonra akciğerlerde kalan hava miktarı.
- Total Akciğer Kapasitesi (TLV): Mümkün olduğu kadar fazla hava ile doldurulduğunda akciğerlerin toplam hacmi.
- Zorlu Vital Kapasite (FVC): Alabildiğiniz kadar nefes aldıktan sonra kuvvetli ve hızlı bir şekilde dışarı verilen hava miktarı.
-
- Saniye Zorlu Ekspirasyon Hacmi (FEV1): FVC testinin birinci saniyesinde verilen hava miktarı.
- Zorlu Ekspirasyon Akışı (FEF): FVC testinin orta yarısındaki ortalama akış hızı.
- Tepe Ekspiratuar Akış Hızı (PEFR): Zorlu nefes verme sırasında elde edilen maksimum hava akım hızı.
Test Sonuçları ve Anlamı
Solunum fonksiyon testi sonuçları, sağlık sorunlarınızın teşhisi ve takibi konusunda değerli bilgiler sunar. Bu test sayesinde astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), interstisyel akciğer hastalıkları, solunum kaslarının zayıflığı ve nefes borusu daralması gibi durumlar tespit edilebilir.
