Son yıllarda Türkiye’de konut fiyatları ve kiraların hızla artması, hane halkı gelirlerini olumsuz etkilemeye başladı. Eurostat ve TÜİK verileri, konut harcamalarının toplam gelir içindeki payının sürekli arttığını gösteriyor.
Eurostat verilerine göre, Türkiye’de hane halkının gelirinin konut harcamalarına olan payı 2018’de %18,20 iken, bu oran 2024’te %21,10’a yükseldi. Bu altı yıllık dönemde %3’lük bir artışı temsil ediyor ve vatandaşların konutla ilgili harcamalarının toplam bütçedeki payının arttığını gösteriyor.
TÜİK verileri de benzer bir eğilimi ortaya koyuyor. 2023 verilerine göre, Türkiye’de konut ve kira harcamaları, toplam hane halkı tüketim harcamalarının %23,9’unu oluşturdu. Bu oran 2022’de %22,4’tü. Artan trend, barınma maliyetlerinin temel harcama kalemlerinden biri olduğunu gösteriyor.
Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, Türkiye Avrupa’da 21. sırada yer alarak, konut harcamalarına en fazla pay ayıran ülkelerden biri oldu. Almanya (%24,5), İsveç (%24,6) ve Danimarka (%26,6) gibi ülkeler ise listenin üst sıralarında yer alıyor. Türkiye’nin Avrupa ortalamasının üzerinde konumlanması dikkat çekici bir durum.
Konut harcamalarının zorunlu bir gider kategorisinde yer alması, diğer alanlara ayrılacak bütçeyi kısıtlıyor. Bu durum, eğitim, sağlık, kültür, spor ve eğlence gibi alanların toplam tüketim içindeki payının giderek azalmasına neden oluyor.
Görüldüğü gibi, Türkiye’de konut harcamalarının hane halkı gelirleri üzerindeki baskısı her geçen gün artmaya devam ediyor. Bu durum, vatandaşların diğer alanlara yapacakları harcamaları olumsuz etkileyerek, tasarruf yapma veya sosyal harcamaları kısıtlama ihtiyacını doğuruyor. Eurostat ve TÜİK verileri, konut harcamalarının ekonomik dengeler üzerindeki etkilerini net bir şekilde ortaya koymaktadır.
