Vücudumuz stres anında belirli hormonlar salgılar. Bu hormonlar adrenalin, noradrenalin ve kortizol hormonlarıdır.
STRESLE MÜCADELE
Vücudumuz stres anında belirli hormonlar salgılar. Bu hormonlar adrenalin, noradrenalin ve kortizol hormonlarıdır. Bu salgılar tehdit veya tehlike anında baş etmesi etkisi oluşturur. Bu duruma stres tepkisi ya da ya kaç ya savaş tepkisi denir. İlk salgılanan hormon olan adrenalin hormonunun etkisi vücutta birkaç dakika içerisinde etkisini yitirir. Stres olmayan durumlarda adrenalin hormonu salgılanması tehlikeli bir durumdur. Adrenalin çözümde yetersiz kaldığında vücut kortizol salgılamaya başlar. Stres hormonları, kanser ve soğuk algınlıklarına yol açabilir. Bu anlarda solunum sistemi etkilenir kalp daha hızlı atmaya başlar eğer stres kronik stres ise kalp damarları zamanla aşınır ve ileride hipertansiyon gibi hastalıklar oluşturabilir. Stres anında vücut iskelet ve kas sistemi de bu durumdan etkilenir. Kendimizi çok sıktığımız durumlarda kas ve mide ağrılarıyla karşılaşmak oldukça mümkündür. Tüm sistemlerin etkilendiği gibi üreme sistemimizde stresten oldukça etkilenebilir. Erkeklerde kronik stres, testosteron hormonu salgısını yavaşlatır, ereksiyon bozukluğuna sebebiyet verirken kadınlarda ise menstrüel döngüde aksamalar ya da sıklıklar meydana gelebilir.
PEKİ, STRES SÜREKLİ HALE GELİRSE NELER OLUR?
Kronik stres, beynin aptallaşmasına sebep olmaktadır. Beynin ön kısmında bulunan önemli fonksiyonların işlemesini sağlayan kısma baskı yapar bu durum sonucunda: Unutkanlık, dikkat eksikliği vb. gibi durumlar oluşabilir. Beyni küçültür. Özellikle beynin yeni şeyler öğrenme ve hafıza alanı daralır. Beynin amigoda bölgesinin işlevini bozar. Bu bölge durumlara ve olaylara duygusal yaklaşmamızı sağlayan kısımdır. Kronik stres, derideki kan akışını yavaşlatır ve cilt rahatsızlıklarına sebebiyet verir. Kronik stres, korku ve anksiyete rahatsızlıklarına kapı açar. Neyse ki bu problemler stresimizi yönetmeyi öğrendikten sonra kalıcılığını yitirmektedir.
STRES GERÇEKTEN KÖTÜ MÜ?
Yaratıcı stres olarak adlandırdığımız stres türü kullanmayı ve yönetmeyi bildiğimiz zamanlarda hızlı düşünme gibi olumlu etkilerde bulunmaktadır. Nöroadrenalin hormonu mizacımızın gelişmesinde cok büyük etkendir. Eğer bunu kullanmayı biliyorsak stresi avantaj haline dönüştürebilir. Ohio Devlet Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmadahafızayı harekete geçiren bir stres koşulunda bağışıklık sistemininde aktive olduğu kanıtlanmışıtır. Kaliforniya Devlet Üniversitesi’nde de iyi stresin yaşlanma karşıtı etkisi olduğu ispatlanmaştır. Bu araştırmalar ile ölçülü ve iyi yönetilen stresin insan vücuduna yararlı olabileceğini anlamak mümkündür. Dr. Hans Selye, “stresten kurtulmanın tek yolu ölmektir.” demektedir. Bu söz ile birlikte stresi yönetmeyi öğrenmenin önemi oldukça artmıştır.
STRES NASIL YÖNETİLİR?
· Stresörü modifiye etmeliyiz.
1. Bizi stres altına sokan olay, kişi ya da durumlar değişebilir mi, konuşulabilir mi?
· Algı ve değerlendirmeyi değiştirmeliyiz.
2. Bizi strese sokan kişi hakkında empati yapmaya çalışmak ya da iletişim sıklığımızı azaltmak bu konuda bize yardımcı olabilir.
· Neleri kontrol edebileceğimizi bilmek.
3. Değiştiremeyeceğimiz ya da kontrolü bizim elimizde olmayan konular için üzülmek, stres altında olmak yalnızca zaman kaybıdır. Bu durumların farkına varıp çözüm arayışı içerisinde olmak bizim için daha yararlıdır.
· Neleri yapmamız gerekir?
4. Öncelikle sorumluluğumuz altında olmayan, kapasitemiz dışında olan olaylar için kendimizi stres altına sokmamalıyız. Yapabileceklerimizi ve yapamayacaklarımızı ayırmak, bilmek bu konuda bize oldukça yardımcı olacaktır.
· “Yeterli” kelimesini kullanmak.
5. Kendimiz için “yeter” sınırımızı bilmek ve kendimize: “Bu kadarı yapabileceğimin en iyisi bu, bu kadarı yeterli.” demeyi öğrenmeliyiz. Mükemmeliyetçiliği bırakmalıyız.
· Yavaşlamak ve ara vermeyi öğrenmek.
6. Stres anında uzaklaşmalı, ara vermeli ve olaydan uzaklaşmalı kendimize zaman tanımalıyız. Tepkilerimizi değiştirmeliyi
